Trzy filary oszczędzania
Z dniem 1 września 2004 roku weszła w życie Ustawa o Indywidualnych Kontach Emerytalnych (IKE). Jest to część nowej reformy emerytalnej, której celem jest zobligowanie Polaków, poprzez dobrowolne oszczędzanie, do podniesienia ich poziomu życia z chwilą przejścia na emeryturę.
Nowy system emerytalny składa się z dwóch obowiązkowych elementów (tzw. I i II filar) oraz z trzeciego dobrowolnego (III filar).
Emerytury w ramach I filaru finansowane są z obowiązkowych składek, które uiszczają zarówno pracodawcy, jak i pracownicy, a wypłacane są przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość emerytury zależy od sumy składek zgromadzonych przez cały okres pracy danego pracownika. Zgromadzone środki w ZUS nie są inwestowane w żaden sposób, a jedynie corocznie waloryzowane o realny wzrost cen i usług, na podstawie obliczeń Głównego Urzędu Statystycznego. Wartość składki to 19,52% wynagrodzenia brutto, z którego obecnie 2,3% podstawy wymiaru składki emerytalnej odprowadzane jest z pierwszego filaru do wybranego przez ubezpieczonego Otwartego Funduszu Emerytalnego. 5% składki w ZUS jest odkładana na specjalne subkonto, z którego możliwe jest dziedziczenie środków przez osoby upoważnione. Nasza emerytura z I filaru to iloczyn sumy wszystkich zwaloryzowanych składek przez liczbę miesięcy jaka statystycznie pozostała nam do końca życia od momentu przejścia na emeryturę. Każdy z nas może dokonać takich obliczeń. Pozwala na to kalkulator emerytalny powszechnie dostępny w Internecie.
Oszczędzanie na emeryturę w ramach II filaru odbywa się poprzez Otwarty Fundusz Emerytalny. Każdy z nas kto urodził się po 31 grudnia 1968 roku i podjął swoją pierwsza pracę, musi w ciągu miesiąca wybrać jeden z dostępnych na rynku funduszy emerytalnych i podpisać z nim umowę. W przeciwnym wypadku zostaniemy przydzieleni do losowo wybranego OFE. Drugi filar opiera się o fundusze emerytalne, które są tworzone w powołanych do tego Towarzystwach Emerytalnych. Celem OFE jest inwestowanie powierzonych środków pieniężnych i pomnażanie ich, aby finalnie wypłacić je członkowi funduszu po osiągnięciu przez niego wieku emerytalnego. Wszystkie środki zgromadzone w OFE mogą być dziedziczone w wypadku śmierci ubezpieczonego. Kontrolę nad funduszami oraz Towarzystwami Emerytalnymi sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego.
Trzeci filar to możliwość zaoszczędzenia na dodatkową emeryturę w ramach jednej z form oferowanych przez 3 filar. Jest do wyboru (IKE), Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) oraz Pracowniczy Program Emerytalny (PPE). Oszczędzanie w tym filarze jest indywidualne i dobrowolne. Aby skorzystać z tej usługi należy wybrać odpowiednią instytucję finansową zajmującą się tego typu działalnością i podpisać z nią umowę o np. IKE. Gromadzenie funduszy na IKE jest zwolnione z podatku kapitałowego (19%), tzw. podatku Belki. Warunkiem uzyskania tej ulgi jest oszczędzanie na rachunku do momentu ukończenia 60 lat oraz dokonywania wpłat przez co najmniej 5 lat kalendarzowych. Decydując się na konkretny typ oszczędzania oraz konkretną instytucję, która zajmie się kontem, należy wziąć pod uwagę nasze możliwości finansowe, stan naszej wiedzy na temat rynków inwestycyjnych oraz oszacować w jakim stopniu jesteśmy w stanie zaryzykować nasze pieniądze.